Tỷ lệ thất nghiệp của Phần Lan đã ở mức cao bậc nhất trong Liên minh châu Âu (Ảnh minh họa: Xinhua).
Tỷ lệ thất nghiệp tăng
Inez Aulen, 29 tuổi, vừa tốt nghiệp thạc sĩ ngành truyền thông và truyền thông, cho biết cô đã nộp hồ sơ ứng tuyển hơn 50 công việc nhưng chưa có hồi âm, mặc dù cô có nhiều năm kinh nghiệm và thông thạo 3 thứ tiếng.
Cô đã thất nghiệp được hơn một tháng, nhưng các dịch vụ việc làm nói với cô rằng cần chuẩn bị tinh thần ít nhất 6 tháng tìm việc và thậm chí gợi ý cô nộp đơn xin việc ở nước ngoài.
“Tôi đã học tập và làm việc trong 6 năm qua, nên chưa bao giờ rơi vào tình huống này trước đây”, cô Aulen nói và mô tả đó là một “cuộc tàu lượn cảm xúc”.
Theo Cơ quan Thống kê Phần Lan, tỷ lệ thất nghiệp ở nước này đối với những người từ 15 tuổi đến 74 tuổi là 10,3% vào tháng 10, mức cao nhất tại nước Bắc Âu này kể từ ít nhất năm 2009.
Số liệu từ cơ quan thống kê châu Âu Eurostat cho thấy tỷ lệ thất nghiệp đã điều chỉnh theo mùa của Phần Lan là 9,6% vào tháng 9, cao thứ hai trong EU sau Tây Ban Nha (10,5%).
Theo bà Henna Busk, nhà kinh tế cao cấp tại Viện nghiên cứu kinh tế Pellervo, các con số này “phản ánh tình hình kinh tế hiện tại ở Phần Lan với mức tăng trưởng hiện ở mức rất bấp bênh”.
Kinh tế Phần Lan vẫn gặp khó khăn trong việc phục hồi hoàn toàn kể từ khủng hoảng tài chính năm 2008 và hậu quả của nó. Xuất khẩu đình trệ, nhu cầu tiêu dùng yếu và bất ổn địa chính trị, trong bối cảnh dân số già hóa, đang cản trở tăng trưởng.
Sự sụt giảm mạnh trong ngành xây dựng và việc gián đoạn quan hệ thương mại với Nga, nước láng giềng có đường biên giới dài 1.340km, sau khi xung đột Ukraine nổ ra, đã làm tăng thêm thách thức cho Phần Lan.
Ông Jukka Appelqvist, nhà kinh tế trưởng Phòng Thương mại Phần Lan, cho biết chính phủ Phần Lan đã thực hiện các biện pháp cắt giảm chi tiêu công đáng kể để giải quyết nợ công, vốn gần ngưỡng 90% GDP, và cân bằng tài chính công, điều này dẫn đến việc giảm biên chế trong khu vực công.
Được bầu vào năm 2023, chính phủ của Thủ tướng Petteri Orpo đã hứa tạo ra 100.000 việc làm mới tại quốc gia 5,6 triệu dân. Tuy nhiên, mục tiêu đó đến nay vẫn chưa được hiện thực hóa.
“Rất khó để tác động đến tình hình thị trường lao động bằng bất kỳ biện pháp nội bộ nào ở Phần Lan, điều đó đòi hỏi tăng trưởng kinh tế nhờ thúc đẩy xuất khẩu và tiêu dùng hộ gia đình”, bà Busk giải thích.
Những người thất nghiệp lâu dài, người có công việc không ổn định hoặc hợp đồng có thời hạn, người nhập cư và thanh niên là những nhóm bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi thất nghiệp. Trong khi đó, số người thất nghiệp có trình độ cao cũng đã đạt mức kỷ lục.
“Những người có thu nhập thấp, phụ thuộc vào trợ cấp đang sống với nguồn thu rất hạn chế do các biện pháp thắt lưng buộc bụng, trong khi những người có khả năng chi tiêu lại tiết kiệm vì sợ hãi”, bà Mika Helander, nhà nghiên cứu thị trường lao động và nhà xã hội học tại Đại học Abo Akademi, cho biết.
“Thắt lưng buộc bụng”
Cô Heta Kopra, 48 tuổi, thất nghiệp từ năm 2017 sau khi bị kiệt sức. Cô cho biết các biện pháp thắt lưng buộc bụng của chính phủ đã khiến những người thất nghiệp, người nghèo hoặc thiệt thòi “sống trong nỗi lo treo lơ lửng”.
“Tôi bây giờ sống trong nỗi lo lắng về cách xoay sở tài chính”, cô nói.
Sau thời kỳ tái thiết hậu chiến, Phần Lan, cũng như các nước Bắc Âu láng giềng, bắt đầu mở rộng hệ thống phúc lợi từ những năm 1960, dựa trên ý tưởng rằng mọi công dân đều được đảm bảo thu nhập đủ sống và các dịch vụ cơ bản.
“Chúng tôi từng có truyền thống chăm sóc mọi người, nhưng giờ điều đó đã bị đảo lộn”, cô Kopra chia sẻ.
Bà Helander cho rằng các biện pháp thắt lưng buộc bụng của Phần Lan đang đe dọa mô hình phúc lợi ở quốc gia này.
Theo báo cáo Hạnh phúc thế giới 2025 do Trung tâm Nghiên cứu Hạnh phúc của Trường đại học Oxford (Anh) công bố hồi tháng 3, Phần Lan là quốc gia hạnh phúc nhất thế giới. Đây là năm thứ 8 liên tiếp Phần Lan được vinh danh danh hiệu này.
Các hệ thống hỗ trợ xã hội quan tâm đến phúc lợi của người dân vốn đóng vai trò quan trọng giúp Phần Lan duy trì vị thế quốc gia hạnh phúc nhất thế giới.
Các yếu tố khác có thể cũng góp phần vào thành tích mạnh mẽ của Phần Lan như sự đoàn kết và niềm tin của người dân. Tư duy ít vật chất hơn cũng có thể góp phần cho mức độ hạnh phúc ở Phần Lan.
Nguồn: https://dantri.com.vn/the-gioi/ty-le-that-nghiep-tang-de-doa-phuc-loi-o-quoc-gia-hanh-phuc-nhat-the-gioi-20251203094925774.htm
