Lính Ukraine chiến đấu ở Donetsk (Ảnh: Reuters).
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố đa số người dân Ukraine muốn một thỏa thuận hòa bình, nhưng sẽ không đồng ý với điều kiện rút quân khỏi Donbass.
“Người dân muốn hòa bình. Hôm nay Tổng thống Trump đã nói: “Tôi đã xem các cuộc thăm dò cho thấy 85%, có thể là 87%, người dân muốn hòa bình, vì vậy họ đồng ý”. Tôi nói: “Đúng vậy, ông biết đấy, đây là cuộc sống của chúng tôi, 87% ủng hộ hòa bình. Đồng thời, 85% phản đối việc rút quân khỏi miền Đông, khỏi Donbas. Điều đó có nghĩa là mọi người đều muốn hòa bình, nhưng chỉ là hòa bình mà thôi”, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói hôm 29/12, đề cập đến cuộc trao đổi với Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Tổng thống Zelensky cũng nhấn mạnh vấn đề lãnh thổ vẫn là phần khó khăn nhất trong các cuộc đàm phán hòa bình.
“Tất cả các bên phải hiểu rằng cách tồi tệ nhất là rút khỏi Donbass. Đó sẽ là một rủi ro lớn đối với Ukraine”, ông Zelensky nói thêm.
Tổng thống Zelensky và Tổng thống Trump đã gặp nhau tại Mỹ vào ngày 28/12. Sau đó, hai tổng thống đã hội đàm trực tuyến với các nhà lãnh đạo châu Âu.
Tại một cuộc họp báo sau cuộc gặp, ông Zelensky và ông Trump thừa nhận họ không thể giải quyết vấn đề Donbass trong các cuộc đàm phán.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ngày 29/12 nói rằng điều kiện của Nga để chấm dứt chiến dịch quân sự là Ukraine phải rút toàn bộ lực lượng vũ trang khỏi Donbass, gồm các tỉnh Lugansk và Donetsk.
Hiện tại, Nga kiểm soát 1/5 lãnh thổ Ukraine, bao gồm bán đảo Crimea, khoảng 90% vùng Donbass, 75% các vùng Zaporizhia và Kherson, và một phần nhỏ các vùng Kharkov, Sumy, Mykolaiv và Dnipropetrovsk.
Mặc dù chưa kiểm soát hoàn toàn các khu vực này, nhưng Nga đã tuyên bố sáp nhập Donetsk, Lugansk, Zaporizhia và Kherson từ năm 2022.
Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố Nga tiếp tục nhấn mạnh chủ quyền đối với toàn bộ vùng lãnh thổ Donbass, bao gồm cả những khu vực mà Nga chưa kiểm soát được trong chiến dịch quân sự.
Ukraine hiện vẫn kiểm soát khoảng 10-15% vùng Donbass (gồm Lugask và Donetsk), miền Đông đất nước, khu vực nằm trên các mỏ than và là nơi tập trung nhiều nhà máy cơ khí hạng nặng.
Theo kế hoạch hòa bình gồm 20 điểm do Tổng thống Zelensky công bố tuần trước, Ukraine đã đề cập đến khả năng rút quân Ukraine khỏi miền Đông và thiết lập một khu vực đặc biệt.
Ông Zelensky cho biết “khu kinh tế tự do” là một phương án tiềm năng. Ông nói rằng, do Ukraine phản đối việc rút quân, các nhà đàm phán Mỹ đang tìm cách thiết lập một khu phi quân sự hoặc một khu kinh tế tự do. Ông nhấn mạnh bất kỳ khu vực nào quân đội Ukraine rút đi đều phải do Ukraine đảm trách việc giữ gìn an ninh.
Ông Zelensky xác nhận một cuộc trưng cầu dân ý sẽ cần được tổ chức đối với toàn bộ kế hoạch hòa bình, và chỉ có trưng cầu dân ý mới có thể quyết định về ý tưởng thiết lập một khu kinh tế tự do tiềm năng tại Donbass.
Tổng thống Zelensky nhận định Nga không sẵn sàng ủng hộ ý tưởng tổ chức trưng cầu dân ý tại Ukraine, vì việc này đòi hỏi an ninh thực sự và một lệnh ngừng bắn. Theo phía Ukraine, việc tổ chức trưng cầu dân ý sẽ cần ít nhất 60 ngày ngừng bắn hoàn toàn.
Thời điểm xung đột có thể kết thúc
Tổng thống Zelensky ngày 29/12 nhấn mạnh cuộc xung đột với Nga sẽ không kết thúc cho đến khi Ukraine nhận được các đảm bảo an ninh hiệu quả và thiết quân luật không thể được dỡ bỏ cho đến thời điểm đó.
“Trước hết, tất cả chúng ta đều muốn chiến tranh kết thúc, và chỉ khi đó thiết quân luật mới được dỡ bỏ – và đó là cách duy nhất. Thiết quân luật sẽ được dỡ bỏ vào thời điểm Ukraine có các đảm bảo an ninh. Nếu không có các đảm bảo an ninh, cuộc chiến này sẽ không thực sự kết thúc; chúng ta sẽ không thể công nhận rằng nó đã kết thúc, bởi vì vẫn còn nguy cơ bị nước láng giềng tấn công trở lại”, ông Zelensky nói trong cuộc họp báo.
Làm rõ những đảm bảo an ninh mà ông đang đề cập đến, Tổng thống Zelensky nói rằng các bảo đảm này bao gồm việc giám sát của các đối tác và việc triển khai lực lượng của họ ở Ukraine.
Tổng thống Ukraine nói thêm rằng thời gian tuyên bố chiến tranh kết thúc cũng sẽ phụ thuộc vào đánh giá và lập trường của bộ chỉ huy quân sự Ukraine.
“Họ phải khẳng định rằng toàn bộ cơ sở hạ tầng của đất nước đã sẵn sàng cho việc dỡ bỏ thiết quân luật”, ông Zelensky nói thêm.
Tổng thống Zelensky cho biết ông đã đề xuất Tổng thống Trump cung cấp cho Ukraine các bảo đảm an ninh trong thời hạn 30-50 năm.
Nguồn: https://dantri.com.vn/the-gioi/ukraine-khong-rut-quan-khoi-donbass-neu-dieu-kien-cham-dut-xung-dot-20251230110229729.htm
