Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (Ảnh: Reuters).
Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News được công bố hôm 30/12, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố Ukraine không thể từ bỏ các vùng lãnh thổ thuộc các tỉnh Donetsk, Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson.
Theo ông Zelensky, việc rút quân khỏi các vùng lãnh thổ này là bất khả thi.
“Vấn đề không phải là trưng cầu dân ý, quốc hội hay tổng thống… Điều đó nằm ngoài luật pháp của chúng tôi”, ông nói.
Tổng thống Zelensky nhấn mạnh đây không chỉ là vấn đề luật pháp, mà hiện còn có khoảng 300.000 người đang sinh sống tại các vùng lãnh thổ này.
“Chúng tôi không thể rút lui vì hàng trăm nghìn người bị thương, hàng chục nghìn người thiệt mạng ở đó… Và cả quân đội của chúng tôi nữa”, ông Zelensky nói thêm.
Theo nhà lãnh đạo Ukraine, bất kỳ quyết định nào về một giải pháp thỏa hiệp tiềm năng chỉ có thể được đưa ra với sự đồng thuận trực tiếp của người dân Ukraine. Đây là một kế hoạch cụ thể gồm 20 điểm, chứ không phải là các thỏa thuận mơ hồ hay các tuyên bố.
Ông Zelensky lưu ý rằng trong số các phương án thỏa hiệp khả thi, ý tưởng tạo ra một khu kinh tế tự do với việc cả hai bên cùng rút quân vài km đang được xem xét.
“Nếu chúng ta quyết định về khu kinh tế, hoặc một điều gì đó tương tự như vậy, thì trưng cầu dân ý là cách để chấp nhận hay không chấp nhận điều đó”, ông Zelensky nhấn mạnh.
Vị trí các vùng lãnh thổ ở Ukraine mà Nga đã tuyên bố sáp nhập (Ảnh: Sky).
Sau cuộc hội đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump gần đây, Tổng thống Zelensky cho biết Ukraine coi việc xác nhận kế hoạch 20 điểm then chốt để chấm dứt xung đột thông qua một cuộc trưng cầu dân ý toàn quốc là cần thiết.
Theo Tổng thống Zelensky, Ukraine và Mỹ có cùng quan điểm rằng xung đột phải được chấm dứt thông qua ngoại giao, buộc Nga phải đồng ý hòa bình.
Tổng thống Zelensky cho rằng Nga phản đối ý tưởng trưng cầu dân ý, vì điều đó đòi hỏi an ninh thực sự và một lệnh ngừng bắn.
Theo phía Ukraine, cần ít nhất 60 ngày ngừng bắn hoàn toàn để tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý. Trong khi đó, Nga muốn một giải pháp hòa bình lâu dài, thay vì lệnh ngừng bắn tạm thời nhằm cho phép Ukraine tập hợp lực lượng và chuẩn bị cho các cuộc tấn công mới.
Ông Zelensky cho biết kế hoạch hòa bình cũng có thể được đưa ra quốc hội Ukraine xem xét, và ông không phản đối kịch bản đó. Tuy nhiên, ngay cả khi quốc hội thông qua, Nga vẫn có thể hoài nghi về điều này.
Theo Tổng thống Zelensky, nếu có dịp trao đổi với Tổng thống Nga Vladimir Putin, ông sẽ nêu vấn đề lãnh thổ và nguyên nhân xung đột. Đồng thời, ông nhấn mạnh sự thiếu tin tưởng hoàn toàn giữa hai bên.
“Tôi không tin tưởng ông ấy. Và ông ấy cũng không tin tưởng tôi, điều đó dễ hiểu. Đó chính là vấn đề”, ông nói thêm.
Sau cuộc gặp Tổng thống Trump gần đây, Tổng thống Zelensky xác nhận, kế hoạch hòa bình gồm 20 điểm do Ukraine đề xuất hiện đã hoàn thiện khoảng 90% và hiện chỉ còn 2 vấn đề then chốt chưa được giải quyết.
“Hai vấn đề vẫn còn. Đó là nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia – cách thức nhà máy sẽ vận hành – và vấn đề lãnh thổ. Đây là hai vấn đề cụ thể còn tồn tại trong văn kiện 20 điểm”, ông Zelensky giải thích.
Ông lưu ý rằng chính việc chưa đạt được thỏa thuận về những vấn đề này khiến văn kiện hiện chưa thể hoàn tất. Đồng thời, Tổng thống Ukraine nhấn mạnh, các bảo đảm an ninh đã được thống nhất đầy đủ.
Hiện tại, Nga kiểm soát 1/5 lãnh thổ Ukraine, bao gồm bán đảo Crimea, khoảng 90% vùng Donbass, 75% các vùng Zaporizhia và Kherson, và một phần nhỏ các vùng Kharkov, Sumy, Mykolaiv và Dnipropetrovsk.
Mặc dù chưa kiểm soát hoàn toàn các khu vực này, nhưng Nga đã tuyên bố sáp nhập Donetsk, Lugansk, Zaporizhia và Kherson từ năm 2022.
Ukraine hiện vẫn kiểm soát khoảng 10-15% vùng Donbass (gồm Lugask và Donetsk), miền Đông đất nước, khu vực nằm trên các mỏ than và là nơi tập trung nhiều nhà máy cơ khí hạng nặng.
Phía Nga kiên quyết yêu cầu Ukraine rút quân khỏi Donbass để đổi lấy một thỏa thuận hòa bình.
Tổng thống Putin tuyên bố Nga tiếp tục nhấn mạnh chủ quyền đối với toàn bộ vùng lãnh thổ Donbass, bao gồm cả những khu vực mà Nga chưa kiểm soát được trong chiến dịch quân sự.
Theo kế hoạch hòa bình gồm 20 điểm do Tổng thống Zelensky công bố tuần trước, Ukraine đã đề cập đến khả năng rút quân Ukraine khỏi miền Đông và thiết lập một khu vực đặc biệt.
Ông Zelensky cho biết “khu kinh tế tự do” là một phương án tiềm năng. Ông nói, do Ukraine phản đối việc rút quân, các nhà đàm phán Mỹ đang tìm cách thiết lập một khu phi quân sự hoặc một khu kinh tế tự do. Ông nhấn mạnh bất kỳ khu vực nào quân đội Ukraine rút đi đều phải do Ukraine đảm trách việc giữ gìn an ninh.
Ông Zelensky xác nhận một cuộc trưng cầu dân ý sẽ cần được tổ chức đối với toàn bộ kế hoạch hòa bình, và chỉ có trưng cầu dân ý mới có thể quyết định về ý tưởng thiết lập một khu kinh tế tự do tiềm năng tại Donbass.
Nguồn: https://dantri.com.vn/the-gioi/ukraine-neu-lap-truong-ve-nhuong-bo-lanh-tho-cham-dut-xung-dot-voi-nga-20251231055722100.htm
