Ngày 11.12, tại Bệnh viện Nhi đồng TP.HCM diễn ra hội thảo khoa học về ghép tạng trẻ em. Tại đây, PGS-TS Phạm Ngọc Thạch, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 2, chia sẻ về hành trình ghép tạng tại bệnh viện trong suốt 21 năm.
Lãnh đạo Bệnh viện Nhi đồng 2 cũng bày tỏ sự tri ân đến GS-BS Trần Đông A – người đặt nền móng và dẫn dắt những bước đi đầu tiên của chương trình ghép tạng tại bệnh viện.
Ca ghép tạng chờ lâu nhất kéo dài 5 năm
Từ tháng 6.2004, Bệnh viện Nhi đồng 2 bắt đầu thực hiện ghép tạng, khởi đầu bằng ghép thận. Sau 21 năm, bệnh viện đã ghép thận cho 37 trẻ (từ 9 – 15 tuổi, phần lớn mắc thiểu sản thận), với sự hỗ trợ từ Bệnh viện Chợ Rẫy và các chuyên gia nước ngoài.
Thời gian chờ ghép thận nhanh nhất là 3 tháng, nhưng cũng có ca kéo dài đến 5 năm. Trong số 37 ca ghép thận, có 34 ca nhận thận từ người cho sống (thân nhân, họ hàng…) và 3 ca từ người hiến chết não. Hiện 81% ca ghép thận vẫn hoạt động tốt.
“Ca ghép thận đầu tiên là một bé gái. Đến nay, sau 21 năm, em vẫn khỏe mạnh, đang có ý định lập gia đình, có con. Nhiều trẻ có kết quả học tập rất tốt”, PGS-TS Phạm Ngọc Thạch chia sẻ.
Từ năm 2005, bệnh viện bắt đầu triển khai ghép gan và đến nay đã thực hiện thành công 50 ca. Những thành tựu này giúp Nhi đồng 2 trở thành bệnh viện nhi đầu tiên ở phía nam triển khai được cả 2 kỹ thuật ghép gan và thận, khẳng định vai trò là trung tâm ghép tạng nhi khoa chủ lực của cả nước.
Bệnh viện Nhi đồng 2 đang xây dựng trung tâm kỹ thuật cao, hướng đến trở thành trung tâm ghép tạng nhi hàng đầu phía nam
Trẻ mắc bệnh thận mạn ngày càng gia tăng
PGS-TS Phạm Ngọc Thạch cho biết tần suất trẻ mắc bệnh thận mạn đang tăng, với 18 trẻ/1 triệu trẻ mắc mới mỗi năm. Khoảng 2% trong số này sẽ diễn tiến tới bệnh thận mạn giai đoạn cuối. Các biện pháp thay thế thận bao gồm: ghép thận, thẩm phân phúc mạc (lọc thận qua màng bụng) và chạy thận nhân tạo.
Nhưng ghép thận vẫn là phương án tối ưu, giúp trẻ có tỷ lệ sống cao hơn, chất lượng cuộc sống và khả năng hòa nhập tốt hơn, đồng thời tiết kiệm chi phí về lâu dài. Một nghiên cứu năm 2021 tại Mỹ cho thấy mô hình điều phối ghép thận mới đã giúp giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ 0 – 4 tuổi suy thận giai đoạn cuối.
PGS-TS Thạch cho rằng Việt Nam cần phát triển nguồn tạng từ người hiến chết não và mở rộng độ tuổi hiến phù hợp (11 – 18 tuổi), tuy nhiên hiện luật pháp vẫn chưa cho phép.
Ghép thận là giải pháp tối ưu cứu sống trẻ suy thận mạn
Vì sao ghép thận ở trẻ em tại Bệnh viện Nhi đồng 2 còn ít?
Tại hội thảo, bác sĩ Hoàng Khắc Chuẩn (Trưởng khoa Ngoại tiết niệu, Bệnh viện Chợ Rẫy) đặt câu hỏi: “Ghép thận được triển khai trước, nhưng số ca ghép gan nhiều hơn. Vậy thách thức trong ghép thận trẻ em nằm ở đâu?”.
Chợ Rẫy là bệnh viện hỗ trợ ghép thận cho Bệnh viện Nhi đồng 2 trong nhiều năm qua.
Theo bác sĩ Chuẩn, bệnh thận mạn là gánh nặng không chỉ với trẻ em mà cả gia đình. Phần lớn trẻ đến bệnh viện khi bệnh đã quá muộn, phải lọc thận, ảnh hưởng nghiêm trọng thể chất, học tập và tuổi thơ. Vì vậy, ghép thận đóng vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ trở lại cuộc sống bình thường.
Tuy nhiên, phẫu thuật ghép thận ở trẻ nhỏ rất phức tạp: mạch máu nhỏ, phẫu trường hẹp, thận không tương xứng kích thước với người cho – nhận, bất tương xứng mạch máu. Bên cạnh đó là thách thức trong đóng ổ bụng, vấn đề miễn dịch, nguy cơ thải ghép và việc tuân thủ điều trị ở trẻ, nhất là tuổi dậy thì.
“Ghép thận nhi khoa không phải là ghép thận người lớn thu nhỏ. Cần chiến lược riêng và tư duy chuyên biệt. Đánh giá toàn diện trước ghép, kết hợp kỹ thuật chính xác sẽ quyết định thành công và đảm bảo trẻ sống còn, phát triển thể chất, tinh thần tốt nhất”, bác sĩ Chuẩn nhấn mạnh.
Nguyên nhân gây bệnh thận mạn ở trẻ em khác người lớn ra sao?
Theo bác sĩ Hoàng Khắc Chuẩn, ở trẻ em, nguyên nhân chủ yếu là: dị tật đường tiết niệu bẩm sinh, hội chứng thận hư bẩm sinh, bệnh nang thận.
Trong khi ở người lớn, nguyên nhân chính là đái tháo đường và tăng huyết áp.
Nguồn: https://thanhnien.vn/vi-sao-suot-21-nam-benh-vien-nhi-dong-2-chi-ghep-tang-duoc-87-ca-185251211144222415.htm
