Thủ tướng yêu cầu chuyển từ quản lý bằng pháp luật sang kiến tạo thể chế phát triển

Ngày 13-12, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác tư pháp năm 2025, nhiệm kỳ 2021-2025; định hướng nhiệm kỳ 2026-2030 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm công tác năm 2026.

Những nhiệm vụ đột phá

Phát biểu chỉ đạo, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá ngành Tư pháp đã có nhiều đóng góp thiết thực, toàn diện và thể hiện rõ vai trò là cơ quan “gác cổng pháp lý” của Chính phủ, đi đầu trong “cuộc cách mạng” xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật.

Công tác tư pháp tiếp tục được thực hiện “đồng bộ – toàn diện – hiệu quả – chặt chẽ – kỹ lưỡng” trên nhiều lĩnh vực, với nhiều nổi bật.

Riêng trong năm 2025, Bộ, ngành Tư pháp đã tham mưu và triển khai thực hiện nhiều nhiệm vụ mới, đột phá, tham mưu trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết số 140 của Chính phủ ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW và Nghị quyết số 197 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.

Xây dựng và trình Quốc hội thông qua Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) mang tính đột phá, đổi mới toàn diện quy trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật, từ trạng thái bị động sang trạng thái chủ động bám sát thực tiễn.

Công tác thi hành án dân sự liên tục đạt và vượt chỉ tiêu được giao; giải quyết dứt điểm nhiều vụ việc lớn, phức tạp, nhất là thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án kinh tế, tham nhũng… Hơn 3.200 bản án hành chính đã được thi hành xong.

Bộ Tư pháp đã chủ trì, phối hợp hiệu quả với các bộ, ngành, địa phương triển khai công tác rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa TTHC dựa trên dữ liệu đối với 817 TTHC, góp phần giảm gánh nặng cho người dân, doanh nghiệp và cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.

Thủ tướng ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng và những thành tích quan trọng mà Bộ Tư pháp, ngành Tư pháp và tổ chức pháp chế các bộ, ngành, chính quyền địa phương đã đạt được.

Ông cơ bản đồng tình, thống nhất với những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân đã được chỉ ra, đồng thời nhấn mạnh một số nội dung như việc chuẩn bị một số hồ sơ dự án, dự thảo văn bản pháp luật trình cấp có thẩm quyền cần kịp thời hơn, chất lượng hơn; chưa khắc phục triệt để việc chậm ban hành, nợ đọng văn bản quy định chi tiết; một số chính sách, pháp luật chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn, còn tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo trong một số văn bản pháp luật.

Chuyển đổi tư duy làm luật

Thủ tướng nêu rõ năm 2026 là năm có ý nghĩa rất quan trọng, là năm tiến hành Đại hội XIV của Đảng và yêu cầu Bộ, ngành Tư pháp tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang 80 năm trong thực hiện nhiệm vụ.

Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh công tác xây dựng pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, thường xuyên của cả hệ thống chính trị, các bộ, ngành, địa phương.

Do đó, Bộ, ngành Tư pháp cần thực hiện các định hướng chiến lược, phát huy vai trò nòng cốt trong tham mưu chiến lược xây dựng, hoàn thiện thể chế; đổi mới tư duy làm luật, chuyển từ “quản lý bằng pháp luật” sang “kiến tạo thể chế phát triển”.

Đồng thời, đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện, ứng dụng sâu rộng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn trong lĩnh vực tư pháp. Ưu tiên phát triển nguồn nhân lực tư pháp chất lượng cao, có đạo đức, bản lĩnh chính trị vững vàng, chuyên môn sâu, kiên trì, bản lĩnh.

Để ngành Tư pháp hoàn thành tốt sứ mệnh của mình trong kỷ nguyên mới với vai trò xung kích trong xây dựng, hoàn thiện thể chế, Thủ tướng đề nghị các Bộ trưởng, trưởng ngành, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp tiếp tục công tác lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, dành thời gian, trí tuệ, tập trung tối đa nguồn lực cho công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật, gắn với kiểm tra giám sát; chịu trách nhiệm chính về chất lượng chính sách pháp luật thuộc lĩnh vực quản lý của bộ, ngành mình.