Cắt giảm thời gian ngủ để giải trí, thư giãn, gen Z ngày càng thiếu ngủ

Ngày 19-12, Chi hội truyền thông Giáo dục sức khỏe cộng đồng toàn diện trực thuộc Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam đã phát động chương trình: “Vì giấc ngủ khỏe: Nâng cao chất lượng sống cộng đồng.

Bác sĩ Nguyễn Như Vinh – Trưởng phòng khám khoa Y học giấc ngủ Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM – cho biết con người dành khoảng 1/3 cuộc đời cho giấc ngủ.

Tuy nhiên, theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), có đến 1/3 dân số Mỹ không ngủ đủ giấc, và rất có thể thực trạng này cũng đang diễn ra tương tự tại Việt Nam.

Khi ngủ, cơ thể và não bộ được thư giãn, đây là giai đoạn quan trọng để cơ thể tái tạo năng lượng và phục hồi chức năng. Đối với trẻ em, giấc ngủ đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc ghi nhớ và phát triển trí não.

Ở người cao tuổi, rối loạn giấc ngủ là tình trạng khá phổ biến. Càng lớn tuổi, việc ngủ ngon càng trở nên khó khăn hơn.

Có những trường hợp thức dậy quá sớm, từ 2h – 3h sáng, điều này chắc chắn làm chất lượng cuộc sống suy giảm đáng kể.

Thực tế cho thấy những người ngủ ít hoặc ngủ không ổn định mắc các bệnh nhiễm trùng như cảm, cúm nhiều hơn đáng kể so với những người ngủ đủ giấc.

Bên cạnh đó, người cao tuổi thường có nhiều bệnh lý nền, đặc biệt là bệnh tim mạch. Các trường hợp đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim thường xảy ra vào ban đêm hoặc rạng sáng, và điều này có thể liên quan đến các rối loạn giấc ngủ, nhất là chứng ngáy to và ngưng thở khi ngủ.

Bác sĩ Vinh cũng nhận định ở người trưởng thành, công nhân viên chức và nhân viên văn phòng, nhìn chung vẫn có khả năng ngủ được, nhưng vì nhiều lý do khác nhau nên không ngủ đủ giấc.

Ban ngày, họ dành phần lớn thời gian cho công việc, dẫn đến việc thiếu thời gian cho bản thân. Hệ quả là nhiều người cắt giảm thời gian ngủ ban đêm để giải trí, thư giãn hoặc chăm sóc bản thân.

Xu hướng này ngày càng phổ biến, đặc biệt ở giới trẻ, nhất là thế hệ gen Z, với tình trạng ngủ muộn, ngủ ít hoặc ngủ lệch nhịp sinh học. Khi giấc ngủ không đảm bảo chất lượng, hiệu quả công việc giảm sút, khả năng tập trung kém và nguy cơ tai nạn gia tăng.

PGS Lê Khắc Bảo – Phó giám đốc Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM – chia sẻ một trường hợp học sinh được mẹ dẫn đến khám do con đến lớp thì tiết 1, 2 ngủ gật, đến tiết 3 mới tỉnh dậy. Gia đình cho hay em có thói quen thức khuya đến 1h – 2h sáng, không chịu ngủ sớm.

Sau khi thăm khám, xác định trẻ mắc hội chứng lệch pha giấc ngủ, đáng lẽ 10h tối phải đi ngủ thì em lại ngủ rất muộn. Ngoài ra, em còn có bất thường về cấu trúc hàm do hàm nhô ra, gây ngáy to khi ngủ, làm chất lượng giấc ngủ càng kém hơn.

Các bác sĩ đã điều chỉnh lại giờ ngủ và can thiệp chỉnh nha để cải thiện đường thở khi ngủ. Sau điều trị, điều thay đổi rõ rệt nhất là chất lượng học tập của em tăng lên rõ ràng.

“Chúng ta đều từng trải nghiệm khi bị sốt hay mệt mỏi, chỉ cần ngủ một giấc thật sâu, ngày hôm sau cơ thể đã dễ chịu hơn rất nhiều. Đó là vì trong giấc ngủ, hệ miễn dịch được kích hoạt mạnh mẽ, giúp cơ thể chống lại bệnh tật”, bác sĩ Bảo nói.