Ảnh vệ tinh trận địa nghi là tên lửa siêu vượt âm Oreshnik tại Belarus

Dựa trên ảnh vệ tinh của Planet Labs, hai nhà nghiên cứu Jeffrey Lewis, thuộc Viện Nghiên cứu Quốc tế Middlebury ở bang California, và Decker Eveleth, chuyên gia tổ chức phân tích an ninh quốc gia CNA tại bang Virginia, nhận định trận địa cho tên lửa Oreshnik đang được triển khai ở căn cứ không quân cũ gần thị trấn Krichev, cách thủ đô Minsk của Belarus khoảng 307 km.

Phân tích ảnh vệ tinh cho thấy hoạt động xây dựng diễn ra gấp rút trong ngày 4-12/8, với nhiều hạng mục phù hợp đặc điểm của trận địa tên lửa chiến lược Nga. Các nhà nghiên cứu Mỹ đánh giá địa điểm này chỉ đủ chỗ cho ba bệ phóng Oreshnik.

Một hình ảnh hồi tháng 11 cho thấy “điểm trung chuyển đường sắt cấp độ quân sự” được bao quanh bởi hàng rào an ninh, nơi tên lửa, bệ phóng và các bộ phận khác có thể được vận chuyển bằng tàu hỏa. Cuối đường băng xuất hiện một công trình bê tông được phủ đất, có thể là điểm phóng tên lửa được ngụy trang.

Một nguồn thạo tin tiết lộ với Reuters rằng cộng đồng tình báo Mỹ cũng đưa ra nhận định tương tự về vị trí Nga triển khai tên lửa đạn đạo siêu vượt âm Oreshnik trên lãnh thổ Belarus.

Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko ngày 18/12 thông báo Nga đã chuyển “không quá 10 tổ hợp” tên lửa Oreshnik đến Belarus và khu vực triển khai đã chuẩn bị xong. Oreshnik dự kiến được Belarus đưa vào trạng thái trực chiến trong tháng này.

Moskva và Minsk đến nay chưa công bố khu vực bố trí loại vũ khí uy lực này. Giới chức Nga tuyên bố Oreshnik đạt tốc độ gấp hơn 10 lần âm thanh, tương đương gần 11.000 km/h. Ngoài tốc độ cao, quả đạn Oreshnik được trang bị công nghệ phương tiện hồi quyển tấn công đa mục tiêu độc lập (MIRV), cho phép mỗi tên lửa mang tới 36 đầu đạn.

Bộ trưởng Quốc phòng Belarus Viktor Khrenin đầu tuần này khẳng định việc triển khai Oreshnik sẽ không làm thay đổi cán cân sức mạnh ở châu Âu. Ông lý giải quyết định triển khai là cách Minsk phản ứng lại “những hành động gây hấn” từ phương Tây.

Bộ trưởng Khrenin cũng nhấn mạnh Belarus sẽ tự quyết định mục tiêu cho hệ thống tên lửa Oreshnik triển khai trên lãnh thổ của mình. “Chúng tôi sẽ độc lập xác định mục tiêu, còn Nga hỗ trợ vận hành hệ thống”, ông nói.

Chuyên gia John Foreman của Chatham House, từng là tùy viên quốc phòng Anh tại Moskva và Kiev, cho rằng Nga muốn triển khai Oreshnik tại Belarus để mở rộng tầm bắn sâu hơn vào châu Âu. Ông đánh giá động thái này cũng là cách Moskva phản ứng trước việc Washington dự định bố trí tên lửa siêu vượt âm tầm trung Dark Eagle tại Đức vào năm tới.

Chuyên gia Pavel Podvig tại Geneva bày tỏ hoài nghi việc triển khai Oreshnik sẽ mang lại lợi thế quân sự hay chính trị nào đáng kể cho Moskva trước châu Âu, nhưng vẫn thể hiện thông điệp đảm bảo an ninh cho Belarus. Trong khi đó, chuyên gia Lewis cho rằng việc Moskva đặt vũ khí sở hữu năng lực hạt nhân ngoài lãnh thổ Nga mang thông điệp chính trị rõ ràng về răn đe hạt nhân.

Thanh Danh (Theo Reuters, Belta)