Việt Nam đã có những bước tiến trong việc định nghĩa tài sản kỹ thuật số thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số. Tuy nhiên, việc tích hợp một tài sản phi truyền thống như tiền số Bitcoin vào dự trữ ngoại hối cần được xem xét cẩn trọng vì đi ngược lại các nguyên tắc cốt lõi về sự ổn định và thanh khoản.
Sức hấp dẫn
Vào tháng 9, giá vàng đã vượt mốc 3.700 USD vì tính bất ổn định về địa chính trị và việc Mỹ lần đầu tiên cắt giảm lãi suất trong năm 2025. Giá vàng còn được hỗ trợ từ việc các ngân hàng trung ương trên toàn cầu mua dự trữ ngoại hối.
Song song đó, Bitcoin cũng tăng giá mạnh khi vượt qua mức 100.000 USD và không biến động quá mạnh. Đà tăng trưởng này đã khiến nhiều quốc gia xem xét đưa đồng tiền số vào danh mục dự trữ chiến lược.
Đơn cử, vào quý I-2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thành lập Quỹ Dự trữ Bitcoin chiến lược để nắm giữ tiền số Bitcoin thuộc sở hữu Chính phủ. Theo ước tính, Mỹ đang có 200.000 Bitcoin. Nước Anh cũng sở hữu 61.000 Bitcoin thông qua các vụ tịch thu từ điều tra tội phạm tài chính.
El Salvador đã tiên phong áp dụng Bitcoin làm tiền tệ hợp pháp và chủ động mua cho kho bạc quốc gia. Hiện nước này đang sở hữu gần 7.000 bitcoin. Bhutan tích lũy một lượng lớn 11.286 Bitcoin thông qua các hoạt động khai thác sử dụng năng lượng thủy điện, được điều hành bởi tổ chức đầu tư nhà nước
Philippines cũng đã đề xuất Đạo luật Kho dự trữ Bitcoin chiến lược, yêu cầu ngân hàng trung ương xem xét mua 10.000 Bitcoin và khóa tài sản này trong 20 năm. Mục tiêu là để đa dạng hóa dài hạn và giảm phụ thuộc vào các đồng tiền pháp định truyền thống như USD và vàng.
Theo giới phân tích, dự trữ của ngân hàng trung ương, vốn là nguồn tài sản an toàn và có tính thanh khoản cao nhất của một quốc gia, theo truyền thống chỉ bao gồm vàng và các đồng tiền mạnh như USD.
Bà Marion Laboure, Chuyên gia Kinh tế cấp cao Ngân hàng Deutsche Bank đánh giá, tiền số Bitcoin có thể được xem là dự trữ chiến lược quốc gia vì đồng tiền này còn được mệnh danh là vàng kỹ thuật số, đóng vai trò là thành lũy chống lại lạm phát và biến động thị trường.
Một đặc điểm khác khiến tiền số Bitcoin có tính hấp dẫn như vàng là có nguồn cung cố định với giới hạn ở 21 triệu Bitcoin. Điều này có nghĩa là giá trị của Bitcoin có xu hướng không bị xói mòn so với tiền pháp định. Tiền số Bitcoin còn có thể trở nên hấp dẫn đối với các cơ quan tiền tệ như một công cụ đa dạng hóa, đặc biệt trong giai đoạn đồng USD yếu đi.
“Một đặc điểm quan trọng khác của Bitcoin là tính di động và khả năng tiếp cận. Chi phí lưu trữ 0,001 Bitcoin hay 10.000.000 Bitcoin đều gần như bằng không. Điều này làm cho dự trữ Bitcoin có giá trị so với vàng, vì việc di chuyển hàng tấn vàng ra khỏi một quốc gia sẽ rất khó khăn và tốn kém” – bà Marion Laboure nói.
Đề nghị sàn tiền số Binance mở trụ sở tại Đà Nẵng
Ngày 24-9 vừa qua, nhân chuyến công tác tại UAE, Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình đã gặp ông Richard Teng, Tổng giám đốc Binance – nền tảng giao dịch tài sản số hàng đầu thế giới.
Phó thủ tướng đề nghị Binance mở trụ sở tại Đà Nẵng và hợp tác với trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam để triển khai sàn giao dịch tài sản mã hóa. Đồng thời, ông cũng mời Tổng giám đốc Binance Richard Teng làm cố vấn cấp cao cho quá trình xây dựng và phát triển trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam.
Ông Richard Teng nhất trí chia sẻ kinh nghiệm, hợp tác để phát triển thị trường tài sản mã hóa, Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
Phó thủ tướng Nguyễn Hòa Bình cũng gặp lãnh đạo sàn giao dịch tiền mã hóa Bybit – có hơn 2,5 triệu người dùng tại Việt Nam.
Theo Nghị quyết 5 của Chính phủ ban hành mới đây, Việt Nam thí điểm thị trường tài sản mã hóa trong 5 năm. Hiện một số đơn vị như như CAEX, MB, VPBank, SSI…muốn lập sàn giao dịch tài sản số.
Vẫn cần cân nhắc
Chuyên gia tài chính Trần Đình Phương nhận định, trên toàn thế giới, ngày càng có nhiều nhà đầu tư tổ chức và quản lý tài sản bắt đầu nhìn thấy giá trị trong việc phân bổ một phần danh mục đầu tư của họ vào tiền số Bitcoin. Song song với đó, một số chính phủ và quỹ tài sản quốc gia dường như đang thăm dò một cách thận trọng các chiến lược tương tự.
Các tài sản dự trữ truyền thống như vàng và USD đang ngày càng trở nên phức tạp và chịu ảnh hưởng từ bên ngoài. Đối với các quốc gia đang đối phó với sự bất ổn kinh tế hoặc tìm kiếm quyền tự chủ tiền tệ lớn hơn, Bitcoin đang nổi lên như một giải pháp thay thế đầy hứa hẹn, mặc dù vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm.
Ngoài ra, nếu các chính phủ bắt đầu nắm giữ Bitcoin, điều này có thể hợp pháp hóa hơn nữa loại tài sản này và thúc đẩy việc áp dụng rộng rãi hơn từ các tổ chức.
Tuy nhiên, việc xem xét tiền số Bitcoin làm dự trữ cũng cần quan tâm đến tính biến động của đồng tiền này. Kể từ khi tiền điện tử này trở nên phổ biến vào những năm 2010, nó đã chứng kiến những đợt tăng giá lớn sau đó đi kèm với những đợt giảm giá đáng kể. Vì dự trữ ngoại hối yêu cầu sự ổn định để bảo vệ giá trị tài sản quốc gia và phục vụ cho các mục đích ổn định tỷ giá hối đoái, trong khi biến động lớn về giá của Bitcoin tạo ra rủi ro quá lớn cho tính ổn định này.
Sự lo ngại này có thể nhìn thấy qua việc Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc (BoK) mới đây đưa ra quan điểm thận trọng đối với ý tưởng đưa tiền số Bitcoin vào danh sách dự trữ ngoại hối. Mặc dù Bitcoin có tính thanh khoản cao so với nhiều tài sản khác, BoK lo ngại rằng trong trường hợp thị trường tiền kỹ thuật số gặp bất ổn hoặc sụp đổ, việc chuyển đổi một lượng lớn Bitcoin thành tiền mặt có thể gặp khó khăn và làm tăng chi phí giao dịch một cách đáng kể.
“Chưa kể tiền kỹ thuật số không có tổ chức phát hành trung ương và do đó không thể nhận được xếp hạng tín dụng từ các cơ quan đánh giá độc lập. Điều này gây khó khăn trong việc đánh giá rủi ro vỡ nợ hoặc rủi ro pháp lý so với các tài sản truyền thống như trái phiếu chính phủ”, ông Phương phân tích.
Còn theo quan điểm của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), mục đích chính của dự trữ ngoại hối là ổn định thị trường ngoại hối và bảo vệ nền kinh tế khỏi các cú sốc bên ngoài. Dự trữ phải là tài sản có tính thanh khoản cao và giá trị ổn định như vàng, trái phiếu chính phủ Mỹ hoặc đồng USD, EUR.
Trong khi đó, tiền số Bitcoin có thể ghi nhận mức tăng hoặc giảm rất mạnh trong thời gian ngắn. Một đợt giảm giá mạnh có thể làm xói mòn hàng tỉ USD dự trữ quốc gia rất nhanh. Đối với một nền kinh tế như Việt Nam, vốn dựa vào xuất nhập khẩu và dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI), việc dự trữ bị mất giá nhanh chóng sẽ đe dọa trực tiếp đến khả năng can thiệp thị trường khi cần, gây bất ổn tỷ giá và niềm tin của nhà đầu tư. Vì vậy, Việt Nam hiện xem xét cẩn trọng khuôn khổ pháp lý chính thức cho tiền điện tử.
Tiến sĩ Irfan Shakri, Đại học RMIT Việt Nam cũng cho rằng, dù tiềm năng tiền số Bitcoin là rất lớn, các nhà hoạch định chính sách cần tiếp cận các vấn đề trên một cách thận trọng và bài bản để giải quyết một số thách thức và rủi ro then chốt nhằm bảo vệ hệ thống tài chính Việt Nam và quyền lợi của nhà đầu tư.
Thách thức hàng đầu là ngăn chặn thao túng thị trường và gian lận. Với sự biến động cao và còn non trẻ, thị trường tài sản số dễ trở thành mục tiêu cho các chiêu trò thao túng như “bơm thổi giá rồi bán tháo” (pump-and-dump) và các hành vi lừa đảo khác. Tiếp theo là rửa tiền và tài trợ khủng bố, những rủi ro về an ninh mạng cũng cần được tính đến.
Do đó, để xem xét tính an toàn, đòi hỏi áp dụng nghiêm ngặt các quy trình, giám sát giao dịch theo thời gian thực, đầu tư lớn vào công nghệ tiên tiến và đội ngũ nhân lực chuyên môn để thực hiện giám sát hiệu quả.
Đa dạng hóa danh mục đầu tư
Theo các chuyên gia phân tích Chainalysis, nhiều quốc gia hiện đang xem xét tiềm năng của Bitcoin như là một dự trữ chiến lược và đóng vai trò là công cụ đa dạng hóa danh mục đầu tư quốc gia.
Điều này khác biệt với vai trò của các ngân hàng trung ương, vốn quản lý dự trữ ngoại hối chính thức cho các mục đích ổn định tỷ giá hối đoái, đáp ứng các nghĩa vụ thanh toán quốc tế, hoặc quản lý thanh khoản.
Đối với nhiều quốc gia, động thái này không hẳn là một sự thay đổi tiền tệ cấp tiến, mà là một hành động đa dạng hóa mang tính thực dụng. “Việc tiếp xúc với Bitcoin có thể mang lại một cách chiến lược để giảm sự phụ thuộc vào dự trữ dựa trên đồng USD hoặc các tài sản liên kết với hàng hóa, đồng thời định vị tốt hơn cho một tương lai tài chính dựa trên kỹ thuật số”, ông nói
Nguồn: https://plo.vn/bitcoin-hap-dan-nhu-vang-co-nen-du-tru-post872461.html
