Dân Gaza ‘khổ chồng khổ’ khi mùa đông đến

Bà Yareen Abu al-Naja (44 tuổi) là một người dân ở Mawasi (miền nam Gaza). Đầu tháng 11, khi lượng mưa lên tới 75 mm đổ xuống dải đất trong thời gian ngắn, bà cho biết nhiều lỗ thủng trên chiếc lều bà đang sống “như những nhát dao đâm vào tim tôi”.

Nước bẩn tràn vào một phần nơi ở của bà. Trong đêm mưa 13-11, bà Abu al-Naja đã phải thức và cầm một chiếc xô nhựa để che đầu cho mẹ và con trai bà.

“Xung đột đã kết thúc, nhưng vết thương của chúng tôi vẫn còn đó. Một cuộc chiến mới lại bắt đầu, một cuộc chiến tâm lý đầy đau đớn” – bà nói.

Israel đã dừng phần lớn hoạt động quân sự tại Gaza khi thỏa thuận ngừng bắn có hiệu lực vào ngày 10-10, nhưng lực lượng của họ vẫn kiểm soát hơn một nửa vùng đất này. Theo cơ quan y tế Gaza, kể từ đó, các cuộc không kích, pháo kích và nổ súng của Israel đã khiến hơn 300 người dân Gaza thiệt mạng.

Trong khi đó, khi mùa đông đến, cái lạnh và mưa gió đổ về, người dân Gaza vẫn chưa có đủ chăn ấm và nơi che chắn an toàn. Theo tờ The Washington Post, người dân Gaza có thể sẽ tiếp tục đón thêm một mùa đông trong lạnh giá.

Viện trợ vẫn chưa hoàn toàn lưu thông

Nhiều tháng qua, chính quyền Israel đã chặn hoặc hạn chế một phần việc viện trợ các vật dụng trú ẩn quan trọng, bao gồm lều, cột, dụng cụ và bạt che cho người dân Gaza, bất chấp việc thỏa thuận ngừng bắn có hiệu lực, theo The Washington Post. Trong thỏa thuận ngừng bắn, Israel được yêu cầu phải cho dòng viện trợ được tự do đi vào Gaza.

Israel cho biết nước này không hạn chế về lượng viện trợ nhân đạo có thể vào Gaza, đồng thời cho rằng Liên Hợp Quốc (LHQ) là bên cần chịu trách nhiệm về tình trạng thiếu hụt. Phía Israel cho rằng LHQ không tiếp nhận hoặc phân phối các mặt hàng một cách hiệu quả.

“Trong vài tháng qua, để chuẩn bị cho mùa đông và bảo vệ người dân Gaza khỏi mưa gió, cơ quan thuộc Bộ Quốc phòng Israel phụ trách điều phối viện trợ cho Gaza (COGAT) đã phối hợp với cộng đồng quốc tế và tạo điều kiện cho gần 140.000 tấm bạt che trực tiếp đến cư dân Dải Gaza. Chúng tôi đang lên kế hoạch cho một phản ứng nhân đạo được chuẩn bị chu đáo cho mùa đông sắp tới” – tuyên bố vào tháng 11 của COGAT cho biết.

Các quan chức LHQ cho biết Israel đã phân loại một số mặt hàng cứu trợ như cọc lều “có công dụng kép”, vì Israel tin rằng các thành viên Hamas có thể tái sử dụng chúng để chế tạo vũ khí hoặc các thiết bị khác. Chính quyền Israel cũng đã cấm một số nhóm cứu trợ mang lều vào Gaza nhưng cho phép mang một số vật liệu che chắn vốn không có tính chống thấm nước.

Ngoài ra, các hạn chế của Israel, bao gồm việc tiếp tục đóng cửa khẩu biên giới Rafah đã làm chậm quá trình sửa chữa rất cần thiết cho các hệ thống nước và vệ sinh bị hư hại tại dải đất. Các nhân viên nhân đạo cảnh báo rằng các hệ thống này có nguy cơ sụp đổ hoặc tràn nước, khi có một cơn bão tràn vào.

Hiện nay, nhiều lương thực hơn đang được đưa vào Gaza. Tuy nhiên, theo Chương trình Lương thực Thế giới, sự đa dạng trong chế độ ăn uống vẫn còn thấp, do việc tiếp cận rau, trái cây và protein vẫn nằm ngoài tầm với của nhiều gia đình.

Theo Văn phòng Điều phối các vấn đề Nhân đạo của LHQ (OCHA), tại các cửa khẩu, chính quyền Israel đang giảm ưu tiên hàng hóa của LHQ và các tổ chức nhân đạo khác để chuyển sang hàng nhập khẩu thương mại, “thường bao gồm các mặt hàng có giá thành cao, giá trị dinh dưỡng thấp, chẳng hạn nước ngọt và sô cô la”.

Hôm 22-11, LHQ cho biết lực lượng Israel không cho phép lều trại, thực phẩm và các nhu yếu phẩm khác của tổ chức này đi qua cửa khẩu Kerem Shalom ở phía nam Gaza.

“Nhiều thứ vẫn không thay đổi kể từ khi ngừng bắn. Chúng tôi vẫn đang gặp khó khăn trong việc cung cấp hỗ trợ, cứu trợ,… do những hạn chế về thủ tục hành chính” – The Washington Post dẫn lời một nhân viên LHQ cho biết.

Nhiều rủi ro đối với sức khỏe

Một trận mưa lớn gần đây tại Gaza đã khiến một phần dải đất này bị ngập. Theo OCHA, nước lụt ô nhiễm tràn qua đường phố, tràn vào các trại tị nạn, lều trại và những ngôi nhà bị hư hại, ảnh hưởng hơn 740.000 người. Cơ quan này cho biết lũ lụt đã “phá hủy những gì còn sót lại của nơi trú ẩn và đồ đạc của hàng ngàn người Palestine ở Gaza”.

“Trẻ em ở Gaza đang phải ngủ trên nền đất trống, không có nơi trú ẩn, mặc quần đùi và áo phông mỏng manh, ướt đẫm nước thải sau khi lều trại của các em bị ngập trong một tuần mưa lớn, khiến các em có nguy cơ mắc bệnh” – tổ chức từ thiện Save the Children cho biết.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thời tiết khắc nghiệt và việc tiếp xúc với chất thải nguy hại có thể gây ra nhiều vấn đề và khủng hoảng sức khỏe cộng đồng lan rộng cho người dân ở Gaza, ngay cả khi người dân nơi đây đang cố gắng khôi phục cuộc sống của họ.

Trong tháng 11, WHO công bố báo cáo y tế công cộng dài 39 trang về tình hình Gaza, trích dẫn phân tích khí hậu và dự báo thời tiết từ công ty dự báo rủi ro SARI Global. Trong đó, WHO dự báo mùa đông năm nay, Gaza có thể hứng lượng mưa trên mức trung bình, gió mạnh và sóng biển dâng cao trong “môi trường mà các ao hồ nước thải đã tràn bờ, nửa triệu tấn rác thải chưa được thu gom,… và những chiếc lều mỏng manh được dựng lên trên nền đất trống, dễ bị ngập lụt”.

Cũng theo WHO, phần lớn dân số Gaza sống tại những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề của các mối nguy hiểm về khí hậu và không có cơ sở hạ tầng hoạt động, dẫn đến sự gia tăng các trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm và bệnh đường hô hấp.

Trong tháng 11, LHQ và cơ quan y tế Gaza đã triển khai đợt tiêm chủng đầu tiên cho trẻ em chưa được tiêm các mũi tiêm chủng định kỳ do xung đột. Họ bắt đầu bằng việc tiêm chủng vaccine các bệnh như sởi, quai bị, uốn ván, ho gà, bại liệt, rotavirus và viêm phổi cho hơn 13.000 trẻ em.

Ông Mohsen Radi (35 tuổi) cho biết con trai 2 tuổi Mohammed của ông là một trong những đứa trẻ được tiêm chủng trong đợt này. Ông Radi sống cùng vợ và 3 con trong một chiếc lều ở khu phố Rimal thuộc TP Gaza (bắc Gaza). Ông cho hay lều đã bị sập do trận mưa gần đây và mọi thứ bên trong lều, bao gồm chăn, gối, quần áo và đồ dùng nhà bếp, đều bị ngập nước.

Tại TP Khan Younis (nam Gaza), ông Baha Shurrab (48 tuổi) cho biết ông sống trong một căn nhà làm bằng bạt, tường xi măng và thảm mỏng để phủ lên sàn cát. Tại đây, côn trùng và rác thải ở khắp mọi nơi.

Thời tiết ở Gaza ban ngày vẫn ôn hòa, nhưng ban đêm, nhiệt độ giảm mạnh và cái lạnh khiến ông Shurrab tỉnh giấc. Ông không có quần áo mùa đông và không biết làm sao để có được chúng khi gió lạnh đang về.

Hiện tại, ông Shurrab sống nhờ đậu lăng và đồ ăn đóng hộp được viện trợ.

“Chẳng còn gì để khóc nữa” – ông nói.