Được bồi thường 87 triệu trong vụ kiện đòi ĐH Kinh tế quốc dân 46 tỷ đồng

Ngày 11/2, phán quyết được TAND Hà Nội công bố tại phiên xét xử phúc thẩm xét kháng cáo của phía nguyên đơn Dương Thế Hảo.

Ông Hảo trước đó bị cấp sơ thẩm bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện khi xác định phía bị đơn, Đại học Kinh tế quốc dân, không có lỗi trong việc cấp bằng tốt nghiệp muộn cho ông.

Trong phiên phúc thẩm, ông kháng cáo toàn bộ bản án.

Theo trình bày, năm 1977, ông Hảo nhập ngũ, phục vụ 4 năm tại Cục Kỹ thuật Quân chủng Phòng không Không quân. Ra quân năm 1981, ông thi đỗ khoa Kinh tế của trường Đại học Kinh tế Kế hoạch (tiền thân của trường Đại học Kinh tế quốc dân ngày nay), khóa năm 1984.

Năm 1989 ông hoàn thành tất cả môn học và vượt qua kỳ thi tốt nghiệp với số điểm đạt trở lên, nhận được giấy xác nhận đã thi tốt nghiệp và đợi cấp bằng.

Ông từng là phó giám đốc một hợp tác xã công nghiệp và ứng cử làm quyền giám đốc một doanh nghiệp khác. Do không có bằng tốt nghiệp đại học nộp cho công ty, ông không thể tiếp tục đảm nhận chức vụ. Ông nhiều lần đến trường hỏi nhưng không được.

Theo ông, khi nhập học đã nộp hồ sơ quân nhân, lý lịch quân nhân. Quyết định xuất ngũ, địa chỉ tạm trú của ông cũng được chuyển về trường. Do chưa lấy được bằng tốt nghiệp, toàn bộ hồ sơ gốc của ông cũng được trường giữ lại, trong khi chứng minh nhân dân cũ đã hết hạn.

Ông cưới vợ nhưng không có giấy tờ tùy thân đã không thể làm giấy kết hôn, không thể làm tạm trú, hai con không thể làm giấy khai sinh ở Hà Nội, không đi học được ở Hà Nội. Gia đình tan vỡ. Ông sống nhiều năm không chứng minh thư, hộ chiếu, không thể xuất ngoại, không mua bán tài sản nhà đất, có tiền để thành lập doanh nghiệp nhưng không thể đứng tên.

Sau nhiều lần gửi văn bản đến trường, ông Hảo khởi kiện năm 2018 và được trường trao bằng. Năm tốt nghiệp ghi 1994 do các hồ sơ của trường sót lại thể hiện ông Hảo có tên trong danh sách sinh viên tốt nghiệp năm 1994, trong khi ông khẳng định tốt nghiệp năm 1989.

Đại diện trường qua các phiên xét xử, giữ nguyên quan điểm, cho hay hồ sơ của ông Hảo được tìm thấy trong khe tủ của một bộ phận không liên quan, sau nhiều lần huy động lực lượng tìm kiếm. Đây là sự kiện bất khả kháng, “trở ngại khách quan”, do trường “thay đổi trụ sở nhiều lần, các thế hệ lãnh đạo thời đó đã mất, nghỉ hưu, hoạt động lưu trữ của nhà trường chỉ là sự tiếp nhận từ trước”.

Phủ nhận cáo buộc về việc “giam” bằng tốt nghiệp, hồ sơ và hộ khẩu, nhà trường cho hay ông Hảo ra trường năm 1989 nhưng không liên hệ như những sinh viên khác để làm thủ tục xin lại hồ sơ cá nhân, năm 2017 mới có thư gửi hiệu trưởng về vấn đề này.

Đại diện trường Đại học Kinh tế quốc dân cho rằng trong lời khai của ông Hảo, không có bằng chứng nào thể hiện việc nhiều lần liên hệ với trường để nhận hồ sơ và bằng tốt nghiệp nhưng không được giải quyết. Trường khẳng định không yêu cầu sinh viên nộp bản gốc sổ hộ khẩu khi nhập học.

Trong sổ ký của khóa học đó còn lưu lại, các bạn học của ông đến nhận hồ sơ cá nhân vào nhiều thời điểm khác nhau, không có quy định nào về việc nhà trường buộc phải có mốc cố định để trả lại tài liệu này cho sinh viên. Ông Hảo thi xong năm 1989 nhưng đến 1994 mới có trong danh sách sinh viên tốt nghiệp do bị lưu ban một năm, sau đó chuyển ngành. Năm 1989, ông tiếp tục vi phạm quy chế thi nên bị hoãn công nhận tốt nghiệp hai năm.

Trong khi đó, ông Hảo phủ nhận việc bị kỷ luật.

Tòa phúc thẩm: Đại học Kinh tế Quốc dân có lỗi

Hôm nay, cấp phúc thẩm cơ bản đồng ý với phán quyết sơ thẩm về việc thành phần hồ sơ cá nhân ông Hảo nộp khi nhập học chỉ gồm: lý lịch tự khai, giấy khai sinh bản chính, học bạ cấp 3 bản chính, lý lịch quân nhân bản chính, quyết định xuất ngũ bản chính.

Như vậy, hồ sơ nhập học không có sổ hộ khẩu nên không có căn cứ cho rằng trường lưu giữ tài liệu này.

Theo quy định pháp luật, sinh viên có trách nhiệm chấp hành quy chế, nội quy trường. Sinh viên trường Đại học Kinh tế quốc dân buộc phải biết về nội quy xét tốt nghiệp và chủ động liên hệ với trường về việc nhận bằng tốt nghiệp và hồ sơ cá nhân. Việc sinh viên ra trường không đến trường làm thủ tục này không thuộc trách nhiệm của trường.

Từ năm 1989 đến 2017, không có tài liệu nào thể hiện ông Hào đã chủ động liên hệ với trường để lấy bằng hay các tài liệu trên. Tháng 8/2017, trường nhận được đơn đề nghị của ông và trả lời không tìm thấy hồ sơ cá nhân, không thấy tên ông trong sổ cấp bằng tốt nghiệp đại học, chỉ thấy tên trong sổ điểm. Trường do đó có văn bản trả lời ông hảo, kết luận “không đủ cơ sở cấp bằng” cho ông.

Nhưng tháng 7/2019, sau khi ông Hảo khởi kiện lần đầu, trường lại tìm được hồ sơ và trao bằng tốt nghiệp cho ông. Theo tòa phúc thẩm, điều này thể hiện sự mâu thuẫn, cho thấy nhà trường đã cung cấp thông tin không đúng thực tế.

Trường không có lỗi trong giai đoạn từ năm 2017 đổ về trước, song có lỗi trong giai đoạn từ khi trả lời ông Hảo bằng thông tin sai, đến khi tìm được giấy tờ và cấp bằng tốt nghiệp, năm 2019. Do đó, trường phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho ông Hảo trong khoảng thời gian này, tổng 21 tháng 22 ngày.

Ông Hảo yêu cầu nhiều khoản bồi thường, song theo tòa đều mang tính giả định, không xuất phát từ thiệt hại thực tế. Trong buổi làm việc với Tòa trước phiên xét xử, ông Hảo khai thu nhập thực tế giai đoạn đó đến nay khoảng 150-200 triệu đồng mỗi tháng, song không có gì chứng minh.

HĐX do đó thống nhất tính thiệt hại theo quy định của pháp luật về mức lương tối thiểu vùng, để đưa ra con số cuối cùng là 87 triệu đồng.

Thanh Lam