Rối loạn giấc ngủ do thói quen thức khuya

“Nhiều người trẻ, đặc biệt là Gen Z, dành thời gian ban đêm để giải trí và chăm sóc bản thân, khiến họ ngủ ngày càng ít và ngủ lệch nhịp sinh học”, PGS.TS.BS Nguyễn Như Vinh, Trưởng Phòng khám Y học giấc ngủ, Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM, nói tại chương trình Vì giấc ngủ khỏe – nâng cao chất lượng sống cộng đồng do Chi hội truyền thông giáo dục sức khỏe cộng đồng toàn diện phối hợp tổ chức, chiều 19/12.

Theo bác sĩ Vinh, nhóm người trưởng thành, đặc biệt là nhân viên văn phòng, không khó ngủ nhưng thường chủ động cắt giảm thời gian ngủ do ban ngày dành nhiều cho công việc, ban đêm “bù” thời gian cá nhân. Thói quen này khiến giấc ngủ bị rút ngắn, đảo lộn nhịp sinh học và kéo theo nhiều hệ lụy sức khỏe.

Ngủ không đủ hoặc ngủ kém chất lượng làm giảm khả năng tập trung, phản xạ chậm, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả công việc. Đáng lo ngại hơn, những người có tình trạng ngủ ngáy, ngưng thở khi ngủ – thường gặp ở nam giới thừa cân – có nguy cơ ngủ gục khi lái xe hoặc vận hành máy móc, dẫn đến tai nạn giao thông và tai nạn lao động.

Giấc ngủ chiếm khoảng 1/3 cuộc đời, giữ vai trò thiết yếu trong quá trình phục hồi năng lượng, củng cố trí nhớ và tăng cường miễn dịch. Thiếu ngủ hoặc rối loạn giấc ngủ kéo dài không chỉ làm suy giảm chất lượng sống mà còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, rối loạn tâm thần và các biến cố sức khỏe về lâu dài. Tình trạng này còn ảnh hưởng đến sinh hoạt gia đình do mệt mỏi, cáu gắt ban ngày hoặc ngủ ngáy kéo dài.

“Chăm sóc giấc ngủ cho nhóm lao động trẻ là yếu tố quan trọng để duy trì một lực lượng làm việc khỏe mạnh, an toàn và nâng cao năng suất”, bác sĩ nói.

Cùng quan điểm, TS.BS Trần Đức Sĩ, Trưởng Phòng khám Thần kinh Y học giấc ngủ, Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, cho biết thực tiễn lâm sàng ghi nhận sự gia tăng rõ rệt các bệnh lý liên quan đến giấc ngủ trong những năm gần đây. Bên cạnh các rối loạn thường gặp do stress, lo âu, trầm cảm, tình trạng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn ngày càng phổ biến.

“Phần lớn người bệnh chịu đựng rối loạn giấc ngủ trong thời gian dài nhưng không nhận ra mình đang có vấn đề”, bác sĩ Sĩ nói. Ở chiều ngược lại, một số người lại lo lắng quá mức trước những thay đổi sinh lý bình thường của giấc ngủ.

Theo các chuyên gia, điều trị rối loạn giấc ngủ hiện nay không chỉ dừng ở dùng thuốc mà hướng đến tiếp cận đa mô thức, cá thể hóa theo nguyên nhân. Tùy từng trường hợp, người bệnh có thể được điều trị bằng thuốc, thở máy áp lực dương CPAP, hoặc đơn giản là điều chỉnh lối sống, vệ sinh giấc ngủ, tập luyện thể lực và kiểm soát cân nặng.

Bên cạnh đó, việc thay đổi những quan niệm sai lầm phổ biến như “ngủ ngáy là ngủ ngon” hay “mất ngủ do thiếu máu não” cũng được các bác sĩ nhấn mạnh. Chỉ khi hiểu đúng, người dân mới chủ động chăm sóc giấc ngủ và tìm đến y tế sớm khi có dấu hiệu bất thường.

Lê Phương